حدود ۲ دهه میشود که مفهومی به نام آموزش Cloud متولد شده است. البته تکنولوژی کلودی که در اوایل قرن ۲۱ معرفی شد حاصل نزدیک به ۴۰ سال پژوهش بود؛ بنابراین اگر بخواهیم تاریخ دقیقتری برای پیدایش این تکنولوژی تعیین کنیم میتوانیم از سال ۱۹۶۰ میلادی یاد کنیم. در آن زمان شخصی به نام جان مک کارتی نظریهای به نام «تقسیم زمان» مطرح کرد. هدف اصلی این تئوری ایجاد امکانی برای ارائه سرویس به چندین کاربر به صورت همزمان بود.
البته نباید مفهوم ارائه شده برای آموزش Cloud را با سرورهای عادی یا وب اپلیکیشن اشتباه بگیرید؛ چرا که کلود تنها ابزاری برای تقویت این دو تکنولوژی است و هیچ ارتباط مفهومی با آنها ندارد. در واقع Cloud Computing که در زبان فارسی از آن با نام رایانش ابری یاد میشود، نوعی معماری به شمار میآید. با پیاده سازی این ساختار در یک سیستم سختافزاری یا نرمافزاری علاوه بر تقویت کارآمدی و بازدهی آن سیستم تا حد زیادی از نظر هزینههای جاری یک سازمان صرفهجویی میشود.
قابلیتی که فضای ابری برای کاربران فراهم میکند این است که یک کاربر میتواند با توجه به نیاز لحظهای خود از منابع موجود استفاده کند. به عنوان مثال اگر یک وبسایت از طریق یک سرور معمولی راهاندازی شود و پس از مدتی نیاز به منابع سختافزاری بیشتری داشته باشد باید این منابع را خریداری کنیم. مشکل این روش ثابت نبودن نیاز به این منابع است.
به این معنی که فرض کنید دلیل خرید منابع سختافزاری بیشتر از ارائه دهنده سرویس هاستینگ، بالا رفتن تعداد کاربران در یک بازه زمانی خاص است. اما آیا میتوان تضمین کرد که از این پس تعداد کاربر همان مقدار باقی میماند؟ چه چیز باعث میشود که احتمال ریزش کاربران را نادیده بگیریم؟ حال اگر تعداد کاربران کاهش پیدا کند و منابع تهیه شده بیش از نیاز ما باشد چه میشود؟ آیا یک مجموعه تجاری مشکلی با هزینه اضافی و غیر ضروری ندارد؟ در این صورت مجبور خواهید شد هر ماه یک مبلغ مازاد بر نیاز سایت خود پرداخت کنید.
اما راه حل چیست؟ آموزش کار با Cloud همان پیشنهادی است که میتوانیم بدهیم. برای عبور از چنین چالشهایی میتوانید بجای سرور عادی از فضای ابری استفاده کنید. وقتی سروری که تهیه کردید ابری باشد منابع با توجه به نیاز شما به صورت خودکار افزایش یا کاهش مییابند. در نتیجه با توجه به میزان منابعی که در طول یک ماه مصرف کردهاید هزینه پرداخت میکنید. این یک مثال ساده برای معرفی کلی تئوری این تکنولوژی بود. اما کاربردهای کلود تنها به این مثال خلاصه نمیشوند. در ادامه حوزههای بیشتر از این فناوری را معرفی میکنیم.
قبل از پرداختن به موضوعات مهم بعدی در مورد آموزش Cloud، بهتر است با ترجمههای دیگر Cloud Computing در زبان فارسی آشنا شویم. این عبارت در برخی متون فارسی با ترجمههای «محاسبات ابری» و «پردازش ابری» نیز دیده میشود. اما به دلیل گستردهتر بودن مفهوم کلود بهترین برگردانی که اغلب کارشناسان این حوزه با آن موافق هستند رایانش ابری است. به همین دلیل ما نیز در ادامه، بیشتر از همین واژه استفاده خواهیم کرد.
ممکن است در استفاده از رایانش ابری با مشکلاتی مواجه شوید. این ایرادات فنی یا نرمافزاری با اصطلاحاتی روبرو هستند. یکی از این اصطلاحات رایج که به دلیل قرابت اسمی با یکی از الگوهای نمودار بازار مالی افراد را به اشتباه میاندازد Dark Cloud نام دارد. این واژه که ترجمه فارسی آن ابر سیاه است به قطعی یا اختلال در سرویس کلود اشاره میکند. این اختلال آسیبهای مادی و معنوی بسیاری به کاربران خود میرساند. در نتیجه موقع خرید یک سرویس ابری به قابلیت اطمینان کمپانی ارائه دهنده دقت کافی داشته باشد.
اوپن استک یکی از پلتفرمهای متن باز برای پیاده سازی ساختار کلود است. این نرمافزار به کاربر خود این امکان را میدهد که از منابع کلاینتهای عضو open stack برای انجام عملیات مورد نظر خود استفاده کند. در واقع همانطور که در تعریف کلود نیز گفتیم با توجه به افزایش میزان پردازش یک task منابع مصرفی به کمک اوپن استک به صورت ارتجاعی افزایش مییابند. برای فراهم کردن این منابع از سختافزار اشتراکی اعضا اوپن استک استفاده میشود.
آموزش Openstack یکی از دورههای cloud در مکتب خونه است. البته توصیه میشود قبل از تهیه چنین آموزشی ابتدا دورههای پیش نیاز آموزش Cloud را خریداری کنید. اما اگر از قبل مطالعاتی در این حوزه داشتید و اطلاعاتتان کافی است، یادگیری اوپن استک را به عنوان یکی از پلههای رشد در زمینه رایانش ابری پیشنهاد میکنیم.
کمپانی گوگل ابزار Google Drive را به عنوان یک فضای ذخیره سازی ابری معرفی کرده است. این شرکت گوگل درایور را به شکلی ارائه میدهد که شما در ابتدا یک حجم ۱۵ گیگابایتی رایگان دارید. در صورتی که به فضای بیشتر نیاز داشتید باید مبلغی را بابت ارتقای سرویس پرداخت کنید. گوگل درایو از سرویسهایی است که معمولاً توسط دانشجویان، اساتید دانشگاهی و افرادی که به طور اختصاصی با دادههای مهم سروکار دارند استفاده میشود.
البته محدودیتی در استفاده از این ابزار از نظر کاربر وجود ندارد. اگر اطلاعات و دادهای دارید که حفظ آنها به هر دلیل برای شما اهمیت دارد و تهیه ابزار ذخیره سازی در آن لحظه برایتان مقدور نیست میتوانید از این سرویس استفاده کنید. همچنین گاهی اوقات باید اطلاعاتی را همراه خود داشته باشید اما حمل حافظه جانبی در محل مورد نظر مجاز نیست. اگر در آن محل امکان دسترسی به کامپیوتر و اینترنت دارید میتوانید از گوگل درایو کمک بگیرید.
Amazon Web Services که به اختصار aws نیز نوشته میشود یک پلتفرم ارائه دهنده سرویس ابری وب معرفی شده توسط آمازون است. aws از نظر امنیت و قابلیت اطمینان سطح بالایی دارد. این پلتفرم نتیجه بیش از یک دهه تجربه کمپانی آمازون در حوزه Cloud محسوب میشود. آمازون به کمک این پلتفرم بیش از ۵۰ سرویس مرتبط با وب را در اختیار کاربران خود قرار میدهد. اگر در حوزه توسعه وب اپلیکیشن فعالیت میکنید و قصد تهیه آموزش Cloud دارید حتماً آموزشهای مکتب خونه در این زمینه را مورد مطالعه قرار دهید.
آموزش دیگری که در زمینه Cloud میتوانید از مکت خونه تهیه کنید، Google Cloud Platform یا GCP نام دارد. گوگل به عنوان یکی از پرچمداران پیشرفت تکنولوژی در زمینه کلود به گوگل درایو بسنده نکرده و پلتفرم دیگری برای انجام عملیات پیشرفتهتر رایانش ابری معرفی کرده است. به جرئت میتوان گفت GCP تنها رقیب جدی aws به شمار میرود. این سرویس نیز برای پردازشهای سنگین و راه اندازی وب سرویس مناسب خواهد بود.
برای یادگیری رایانش ابری در وهله اول نیاز به یادگیری یک زبان برنامه نویسی دارید؛ چرا که وقتی از کلماتی مانند رایانش، پردازش و محاسبه صحبت به میان میآید نیاز به ابزاری به نام برنامه نویسی خواهیم داشت تا بتوانیم چنین قابلیتهایی را پیاده سازی کنیم. در ادامه نیاز به یادگیری یکی از پلتفرمهای مطرح و قدرتمند در حوزه رایانش ابری خواهیم داشت. تا زمانی به یادگیری و تمرین ادامه دهید که تبدیل به یک متخصص شوید.
اگر قصد استخدام شدن در یک شرکت یا سازمان دارید که معمولاً اینطور است، داشتن مدارک و گواهینامههای مرتبط نیز اهمیت پیدا میکند. همه ما میدانیم که داشتن یک گواهینامه از یک آموزشگاه یا سازمان معتبر نقش مهمی در قبولی فرد در مصاحبه شغلی ایفا میکند. در نهایت مانند هر فرد متخصص دیگری قبل از ورود رسمی به این زمینه شغلی نیاز دارید مدتی را به عنوان کارآموز فعالیت کنید.
فرصتهای شغلی مرتبط با رایانش ابری عبارتاند از: